تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن بر رشد و عملکرد دو رقم کلزا در دو خاک شور

در استان قم سطحی معادل 2000 هکتار به کاشت کلزا اختصاص یافته که بیش از نیمی از این اراضی به درجات مختلفی از مشکل شوری منابع آب و خاک رنج می­برند. نیتروژن یکی از مهمترین عناصر ضروری کلزا به ویژه در شرایط شور می‌باشد. اطلاعات دقیق در خصوص تغذیه­ی نیتروژنی کلزا در شرایط شور وجود ندارد. به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن بر رشد و عملکرد دو رقم کلزا در شرایط شوری مختلف آب آبیاری و خاک، در سال زراعی 86-1385 دو آزمایش مزرعه­ای در دو نقطه از بخش قمرود استان قم اجرا گردید. شوری آب آبیاری و خاک سطحی مزرعه­ی اول به ترتیب 5/5 و 8/5 دسی زیمنس بر متر و در مزرعه دوم به ترتیب 3/8 و 1/8 دسی زیمنس بر متر بود. در هر مزرعه، آزمایشی با شش سطح نیتروژن و دو رقم کلزا به صورت کرت­های خرد شده و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت­های فرعی شامل 6 سطح نیتروژن (صفر، 45، 90، 135، 180 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و کرت­های اصلی شامل کلزا، رقم­های Hyola-401 وPF بود. نتایج نشان داد با افزایش سطح نیتروژن مصرفی تا سطح 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در هردو سطح شوری آب آبیاری و در هر دو رقم، عملکرد دانه، شاخساره گیاهی و عملکرد روغن بطور معنی‌داری نسبت به شاهد و نیز دیگر سطوح افزایش یافت در حالی که درصد روغن دانه کم شد (p<0.05). رقم هایولا در هر دو شوری آب آبیاری دارای برتری نسبی در خصوص عملکرد و درصد روغن دانه نسبت به رقم PF بود. برهمکنش رقم در سطوح نیتروژن مصرفی معنی­دار نبود. بالا ترین عملکرد دانه در هر دو شوری آب آبیاری در سطح 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد، اگرچه در مورد رقم PF، در شوری بالاتر، بین سطح 225 و 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار اختلاف معنی­داری در سطح 5% آزمون دانکن مشاهده نشد.